زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

عبرت اهل بصیرت (قرآن)





از مصادیق عبرت‌پذیران که در آیات قرآن به آن‌ها اشاره شده، اهل بصیرت هستند.


۱ - عبرت از کافران مدینه



عبرت‌پذيرى اهل بصيرت از تخريب خانه‌هاى کافران اهل‌كتاب مدينه:
«هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مِنْ دِيارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ ما ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ مانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَ أَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يا أُولِي الْأَبْصارِ؛او كسى است كه كافران اهل کتاب را در نخستين برخورد با مسلمانان از خانه‌هايشان بيرون راند. گمان نمى‌كرديد آنان بيرون روند، و خودشان نيز گمان مى‌كردند كه دژهاى محكمشان آنها را از عذاب الهی مانع مى‌شود؛ امّا خداوند از آن جا كه گمان نمى‌كردند به سراغشان آمد و در دلهايشان ترس و وحشت افكند، به گونه‌اى كه خانه‌هاى خود را با دست خويش و با دست مؤمنان ويران مى‌كردند؛ پس عبرت بگيريد اى صاحبان بصيرت!»
آيه، اشاره به پیمان‌شکنی بنى‌نضير و تبعید آنان ازجانب پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله از مدينه دارد.

۲ - عبرت از بنی‌نضیر



عبرت‌پذيرى اهل بصيرت، از فرجام بنی‌نضیر:
«هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مِنْ دِيارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ ... فَاعْتَبِرُوا يا أُولِي الْأَبْصارِ؛او كسى است كه كافران اهل كتاب را در نخستين برخورد با مسلمانان از خانه‌هايشان بيرون راند. ... پس عبرت بگيريد اى صاحبان بصيرت!»

۳ - عبرت ازگردش شب و روز



عبرت‌پذيرى اهل بصيرت، از گردش شب و روز به فرمان خدا:
«يُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ إِنَّ فِي ذلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِي الْأَبْصارِ؛خداوند شب و روز را دگرگون و جابه جا مى‌كند؛ به يقين در اين عبرتى است براى صاحبان بصيرت.»

۴ - عبرت از جنگ بدر



عبرت‌پذيرى اهل بصيرت از سرگذشت جنگ بدر با كمى سپاه مسلمانان و پیروزی آنها:
«قَدْ كانَ لَكُمْ آيَةٌ فِي فِئَتَيْنِ الْتَقَتا فِئَةٌ تُقاتِلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ أُخْرى‌ كافِرَةٌ يَرَوْنَهُمْ مِثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ وَ اللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَنْ يَشاءُ إِنَّ فِي ذلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِي الْأَبْصارِ؛ در دو گروهی که (در میدان جنگ بدر،) با هم رو به رو شدند، نشانه (و درس عبرتی) برای شما بود: یک گروه، در راه خدا نبرد می‌کرد؛ و جمع دیگری که کافر بود، (در راه شیطان و بت،) در حالی که آنها (گروه مؤمنان ) را با چشم خود، دو برابر آنچه بودند، می‌دیدند. (و این خود عاملی برای وحشت و شکست آنها شد.) و خداوند، هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، با یاری خود، تأیید می‌کند. در این، عبرتی است برای بینایان!»
اين آيه مربوط به جنگ بدر است.

۵ - پانویس


 
۱. حشر/سوره۵۹، آیه۲.    
۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۳۸۶.    
۳. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۴، ص ۴۹۸.    
۴. حشر/سوره۵۹، آیه۲.    
۵. نور/سوره۲۴، آیه۴۴.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۵۰۶.    
۷. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۵، ص۱۹۰.    
۸. آل عمران/سوره۳، آیه۱۳.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲، ص۴۵۲-۴۵۳.    
۱۰. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۳، ص۱۴۴.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۷۰۸.    
۱۲. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۱، ص ۳۴۱.    


۶ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۰، ص۷۱، برگرفته از مقاله «عبرت‌پذیران (اهل بصیرت)».    


رده‌های این صفحه : بصیرت | عبرت | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.